Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Hafize Gaye Erkan 3 Ekim 2023 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bir sunum yaptı. Sunumun içeriği küresel ekonominin değerlendirmesi, enflasyon ve para politikalarından oluşuyordu. Sunumun TCMB’nin sitesinde yayınlanan versiyonuna baktığımızda küresel ekonomiye ilişkin verilerin oldukça kapsamlı bir şekilde değerlendirildiğini görüyoruz.[2] Sunumun bu kısmında küresel büyüme, Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI-Purchasing Manager Index), emtia fiyatları gibi veriler değerlendirilmiş. Bünyesinden barındırdığı ekonomistlerin bilgisi, birikimi halen yüksek seviyede olan Merkez Bankasının bu tarz temel göstergeleri rasyonel bir şekilde incelemesi zaten olması gereken durum.&nbsp;&nbsp;Sunumun Türkiye enflasyonunu içeren bölümü ise aylık enflasyon rakamlarının seyri ve bileşenleriyle başlıyor. Bu bölümdeki en önemli vurgu ise iç talebin halen canlı olduğunun vurgulanması. Sunumda arzın durağan olduğu, talebin ise canlı olduğu Sanayi Üretim Endeksi ve Perakende Satış Hacim Endeksi üzerinden incelenmiş. Aşırı canlı iç talebin nihayetinde cari dengeyi bozduğu belirtilmiş. Bunların yanı sıra dövizdeki artışın enflasyona geçişkenliğinin giderek arttığını gözlemlemiş Merkez Bankası. Buna bağlı olarak da akaryakıt fiyatlarının arttığı ve bunun da enflasyonun yayılımını artırdığı söylenmiş sunumda. Sunumun bu kısmında bizim hayatımızı doğrudan etkileyen bir başka konudan da bahsedilmiş: Vergi artışları. Fakat Merkez Bankası vergi artışlarının enflasyonu artırdığını söylese de bunu söylerken “vergi ayarlamaları” tabirini uygun bulmuş.Sorunların tespiti sunumda tabii ki önemli yer tutuyor. Fakat sunumun üçüncü bölümü olan para politikası kısmı Merkez Bankasının esas söylemek istediklerinin yer aldığı bölüm. Hafize Gaye Erkan sadece sunumda değil soru-cevap kısmında da “sıkılaştırma” konusu üzerinde özellikle durdu. TCMB sıkılaştırmanın iki önemli bileşeni olarak miktarsal sıkılaştırma ve kredi sıkılaştırması üzerinde duruyor. Likidite fazlasının sterilizasyonu yani piyasadaki para tabanının küçültülmesi ve kredilerin çok seçici bir şekilde verilerek iç talepte daralma yaratmayı hedefliyor TCMB. Hedefledikleri şeye ulaşmak için özellikle kredi büyümesi çok önemli bir nokta. Şimdiden kredi büyümesinin dengelenmeye başladığı sunumdan anlaşılıyor. Tabii miktarsal sıkılaşma ve Türk Lirası’nın değerinin stabilizasyonu için KKM’den (Kur Korumalı Mevduat) çıkış önemli bir yer tutuyor. Sunumda da 22 Eylül 2023 itibariyle son 4 haftada KKM’nin azaldığı ve tasarruf sahibinin Türk Lirası vadeli mevduata yöneldiği özellikle belirtilmiş. Merkez Bankası rezervlerinin yükselmeye ve Türkiye’nin kredi risk priminin (CDS – Credit Default Swap) düşmeye başlaması da sunumun yine bir başka önemli vurguları olmuş. Tabii bu vurgulanırken brüt rezerv yani swaplar yoluyla elde edilen yabancı paralar üzerinden bir grafik hazırlanmış. Piyasaların dikkatle izlediği swaplar hariç net rezerv konusuna ise değinilmemiş.Nihayetinde sunumun sonundaki genel değerlendirme kısmında dezenflasyon için Haziran 2024’e kadar bir geçiş dönemi olacağı, takip eden bir yılda yani Haziran 2025’e kadar dezenflasyon sürecinin sonlanacağı belirtilmiş. Sonraki dönem ise istikrar dönemi olarak adlandırılmış. <hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"> [1] Yüksel Yalçınkaya/Türkiye [BD], no. 15669/20, 26.09.2023, şuradan erişilebilir: <a fr-original-style="" href="https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-227636" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">https://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-227636</a>[2] https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/678cc359-d8bc-45c1-a3bd-a9d3b50d57c1/SunumB03_10_2023.pdf?MOD=AJPERES&amp;CACHEID=ROOTWORKSPACE-678cc359-d8bc-45c1-a3bd-a9d3b50d57c1-oHRIg-S&nbsp;

Özgürlük Gündemi

Sunumun bir kısmında bizim hayatımızı doğrudan etkileyen bir başka konudan da bahsedilmiş: Vergi artışları. Fakat Merkez Bankası vergi artışlarının enflasyonu artırdığını söylese de bunu söylerken “vergi ayarlamaları” tabirini uygun bulmuş.

Perakende Satış ile ilgili hikayeler